Rekreasyonel Su Hastalıkları - RSH

Rekreasyonel Su Hastalıkları - RSH nedir?

Yüzme havuzu, deniz, su parkları ve benzeri mekanların kullanımıyla ilişkili sağlık sorunlarıdır.

RSH geniş bir spektrumdaki hastalıkları içermektedir. Bunlar deri, göz, kulak, solunum ve gastrointestinal sistem infeksiyonları ile deri döküntüleri gibi enfeksiyonlardır.

Yüzme Havuzlarına Bağlı Ortaya Çıkan Hastalıklar:

Yüzme havuzları suyu ile tifo, paratifo, leptospirozis, dizanteri, göz, kulak, burun, boğaz enfeksiyonları, deri hastalıkları (mantar, uyuz, impetigo, granüloma, veneral hastalıklar), poliomyelitis gibi hastalık etkenlerinin bulaşabileceği bilinmektedir. Bu nedenle yüzme havuzu sularının iyi dezenfekte edilmesi zorunludur.

Yüzme havuzundan alınan konjunktivit, mantar enfeksiyonu gibi olguların sayıca artması halinde havuzun hijyenik koşullarının bütünüyle gözden geçirilmesi gerekmektedir.

Suyla bulasan infeksiyon hastalıklarının etkenlerinin çoğunluğu, toplumda ve çevrede yaygın olarak bulunmaktadır. Cryptosporidium gibi bazı etkenler, klora dirençli olduklarından özellikle risk arz etmektedirler. Bu patojenlerin çoğunluğu çok düşük dozlarda bile infeksiyona neden olmakta ve diyarenin sonlanmasından haftalar sonra bile hastalar tarafından çevreye yayılabilmektedirler.

Öte yandan, bu hastalıkların temel belirtisi olan ishal, toplumda yaygın olarak ortaya çıkan bir rahatsızlıktır.

Tüm dünya ölçeğinde bakıldığında ishaller, kardiyovasküler hastalıklardan sonra ölümlerin ikinci sık nedenidir. Gelişmemiş ülkelerde ise en sık ölüm nedenlerinin başında gelmektedir.

RSH için kontamine dışkı en önemli kaynaktır. Kontamine dışkı riski, özellikle bez kullanan ve yürüme çağı çocuklarının bulunduğu yüzme havuzlarında yüksektir. Yüzme havuzları; dar bir ortamda çok sayıda insanın kullanması yönüyle suyla bulaşan mikroorganizmaların yayılması için çok uygun bir ortamdır.

Dezenfeksiyon, havuzlarda RSH için önemli düzeyde koruma ve kontrol sağlamakla birlikte, dezenfeksiyonun sürekliliğinin sağlanamaması, havuz bakımının iyi yapılamaması, hastalıkların bulaşma riskini artırmaktadır. Böylesi ortamlarda, klora duyarlı mikrorganizmalar bile yayılabilmektedir. RSH kontamine olmus havuz, deniz, göl ya da nehir sularının yutulması, burna çekilmesi ya da direk teması ile bulaşabilir.

En önemli RSH etkenleri:

1. Cryptosporidium parvum

2. Giardia lamblia

3. Shigella spp. (S.flexneri, S.dysenteriae type1)

4. Escherichia coli O157:H

RSH’nin çok sayıda etkeni olmakla birlikte, en sık görülenleri bunlardır.

Giardia lamblia, Cryptosporidium spp. ve E. coli 0157:H7’de oldukça sık karşılaşılan enfeksiyon etkenleridir.

RSH bulaşması:

Yukarıda değinilen mikroorganizmaların ortak özellikleri, suyla bulaşmaları ve hastalık oluşturduklarında temel semptomun diyare olmasıdır. İshali olan kişiler yüzme sırasında yüzme ortamında bir “kaza” yaparlarsa, taşıdıkları mikroorganizmaları etrafa yayarlar. Yaklaşık olarak 0,14 gramlık bir dışkı, yüzme ortamını kontamine etmeye yeterlidir.

İnsanlar ishal iken, dışkıları milyonlarca mikroorganizmayı barındırmaktadır. Dolayısıyla, ishalli kişiler yüzerken çok rahatlıkla yüzme ortamlarını kontamine edebilirler. Bu kontaminasyon, yüzme havuzları ya da su parkları gibi sınırlı ortamlarda çok daha riskli olarak ortaya çıkmaktadır.

Diyareli insanların yüzme ortamlarını kontamine etmesinden sonra, söz konusu ortamlarda yüzen sağlıklı insanlar su yutmaları sonucunda çok kolaylıkla hastalanabilirler. Yukarıda adı geçen mikroorganizmaların çoğunluğu, çok küçük miktarlarda dahi hastalık meydana getirebilirler.

RSH’dan korunmak için yapılması gereken önemli maddeler:

· Tüm yüzücülerin diareliyken yüzmemeleri gerekli

· Özellikle bez kullanan çocuklar havuzlara sokulmamalı

· Yüzerken su yutmamaya çalışılmalı

· Havuza girmeden önce ve sonra duş alınmalı, tuvalet, bebek bezi değişimi vb işler sonrasında eller mutlaka yıkanmalı

· Bebek bezleri havuz kenarında değil, tuvalette değiştirilmeli

· Bebeklerin popoları temizlenirken itinalı davranılmalı, muhakkak sabun ile yıkanmalı

Kaplıcalar da önemli hastalıklara ev sahipliği yapabilir. Özellikle su sıcaklığının mikroorganizmalar için daha elverişli üreme ortamı sağlaması, sıcaklık derecesi yüksek suların deri hassasiyetini arttırması, dolayısıyla infeksiyonlar için uygun ortam oluşması söz konusudur .

RSH sadece havuzlar, kaplıcalar gibi sınırlı alanlarda değil, denizlerde de bulaşabilir. Özellikle yakın çevrede dışkı materyalinin bulunması ya da deniz yüzeyinde bulunan atıkların kontamine olması, deniz suyu aracılığıyla bulaşma riskini arttırmaktadır

Yüzme Havuzu Sularının Bakteriyolojik Özellikleri:

Suyun bakteriyolojik kalitesi, dezenfeksiyonun etkisine ve havuza giren kişi sayısına bağlı olarak değişkenlik göstermektedir.

TSE 11899’a göre havuz sularında bakteriyolojik yönden incelenmesi gereken parametreler şunlardır:

1. Toplam canlı bakteri (200C ve 360C)’lerde maksimum 100 adet/ml

2. Escherichia coli 100 ml’de hiç bulunmamalı

3. Psedumonas aeroginosa 100 ml’de hiç bulunmamalı

4. Legionella pneumophila 100 ml’de hiç bulunmamalı