Alternatif Dezenfeksiyon Sistemleri - OZON

Bugün sizlere, alternatif havuz dezenfeksiyon sistemlerinden olan ozonlamadan bahsedeceğiz.

• OZON

Ozon ve UV sistemleri havuzlarda stabilize olmayan dezenfeksiyon işlemini yapar. Yani yapılan dezenfeksiyon, o anlıktır. Özellikle ozon' un su içerisinde dayanım süresi maksimum 20 dakikadır.

Ozon sistemi ile dezenfekte edilecek havuzda, şu parametrelerin çok iyi bilinmesi gerekir.

• Ozon' un dezenfeksiyon yapabilmesi için, 1 metre küp suda 0.1 - 0.3 gram ozon bulunması gerekir. 100 metreküplük bir havuzun, 4 saatte 1 kez sirkülasyon yaptığını kabul edersek, bu havuzda 1 saatte, 25 metreküp, yani 30 dakikada 12.5 metreküp su, ozon ile dezenfekte olmaktadır. Ozon sistemimizin, 50 gram/saat ozon ürettiğini var sayalım. Bu durumda 12,5 metreküp su, 25 gram ozon içermektedir. Ozonlu bu suyun 1 metre küpünde, 2 gram ozon bulunmaktadır. Bu su, 100 metreküplük havuz suyuna karışınca, 30 dakika içinde 100 metreküp havuz suyundaki ozon miktarı, 0.02 gram/metreküp seviyesine düşmektedir. Bu da bizim havuz suyunda istediğimiz oranın 1/5' i dir ve suyu yeteri kadar dezenfekte edemeyecektir. Burada unutulmaması gereken, ilk yarım saatte gelen ozon miktarı, ikinci yarım saatte gelecek olan ozona kadar, havuzdan kaybolduğudur. 100 metreküp bir havuz için, 50 gram/saat' lik bir ozon jeneratörü, dezenfeksiyon ihtiyacımızın yalnızca %20' sini karşılayabilecektir. Geriye kalan %80' lik bölümün dezenfeksiyonu ise, yine klor ile yapılmak zorunda kalınacaktır. Ozonun tavsiye edilebileceği en doğru yerler ise, küçük kapalı havuzlar ve SPA' lardır.

• Ozon teknolojisi PAHALIDIR. Eğer bir firma size, 500 - 1.000 US Dolar' a bir ozon sistemi kurarım diyorsa, lütfen inanmayın. Bu tip sistemler ya hiç ozon üretmez, ya da miligram/saat mertebesinde, (saatte bir kaç miligram, yani gramın binde biri) çok düşük miktarda ozon üretebilir. Ciddi bir ozon uygulamasında, suya kabaca en az, 0.1 - 0.3 gram/metreküp ozon dozajı söz konusudur. Örneğin, 10 metreküp/saat su debisi için bile, en az 1-3 gram/saat, ozon ihtiyacı ortaya çıkar.
• Ozon sistemlerinde ÜRETİLEN OZON MİKTARININ, gerçekten doğru olup olmadığını kontrol edin. En son teknoloji ozon jeneratörleri bile, ortalama her bir gram ozon üretimi için yaklaşık, aşağıdaki miktarlarda elektrik enerjisi kullanır: Kuru havadan ozon üretiyorsa - 13-22 Watt-saat/gram-ozon, saf oksijenden ozon üretiyorsa - 7-10 Watt-saat/gram-ozon. Ayrıca üretilen ozonun miktarını gram-ozon/saat şeklinde hat üstü ölçmek için en az, 10-15.000 Euro' luk, kalibre edilmiş ekipman yatırımı yapılması gerektiğini de, unutmayın. Aşağıda tipik bir ozon jeneratörü sisteminin şematik resmini görebilirsiniz.

• Ozon, TEHLİKELİ ve KOROZİF bir gazdır. Ozon sistemleri, gerekli tüm emniyet önlemleri alınarak, işinin uzmanı firmalarca kurulmalı ve işletme personeli eğitilmelidir.
• Ozon, son derece AŞINDIRICIDIR. Ozon uygulaması yapılacak ortamlar (örneğin liner kaplı havuzlar, filtreler, pompalar, su hatları v.b.) ve sızdırmazlık elemanları, ozona dayanıklı malzemelerden olmalıdır.

OZON NASIL ÜRETİLİR?

Yüksek konsantrasyon ve miktarda ozon üretimi, kuvvetli bir elektriksel alandan "oksijence zengin bir gaz" geçirilerek gerçekleştirilir. (Corona discharge metodu). Yoğun enerji nedeniyle, bazı oksijen molekülleri parçalanır ve oluşan oksijen atomları, diğer oksijen molekülleri ile birleşerek, 3 oksijen atomlu ozon molekülünü oluşturur.

Ozon, stabil bir gaz olmadığından depolanamaz ve dolayısı ile kullanılacağı yerde üretilmelidir. Bu amaçla ozon üretim sistemleri (ozon jeneratörleri) kullanılır. Açıklanan ozon üretim prosesinde, ısı açığa çıkmakta ve jeneratör ısınmaktadır. Bu nedenle, ozon jeneratörleri uygun özellikte soğutma suyu ile, sürekli soğutulmalıdır. (Küçük kapasiteli ozon jeneratörleri, hava soğutmalı olabilir.)

Umarız, size bir fikir verebilmişizdir. Sağlıklı bir havuz ve mutlu günler dileriz!

Kaynak: Havuz, çocuk ve dezenfeksiyon - Said Güllüoğlu (Kimya Mühendisi)